Hubble, devasa Einstein halkasının dayanılmaz imajını yakaladı

Hubble teleskobu, uzayın en enteresan fenomenlerinden birisi olan Einstein Halkası’nın yeni bir örneğini daha görüntüledi. Üstteki fotoğrafta, uzay-zamanın ve ışığın bükülmesi sonucunda ortaya çıkan GAL-CLUS-022058 isimli nesneyi görüyoruz. NASA’lı araştırmacılar, farklı manzarası nedeniyle bu Einstein halkasına ‘Erimiş Halka’ lakabını vermiş.

‘Einstein Halkası’, aslında uzayın her yerinde gördüğümüz kütleçekimsel merceklenme fenomenin en büyüleyici sonuçlarından birisi olarak kıymetlendirilebilir. Yerçekimsel kırılma olarak da bilinen bu farklı fenomen, en kolay manada kainatın dev nesnelerinin (bir galaksi kümesi gibi) devasa kütleçekimleri nedeniyle tıpkı uzay-zamanı büktükleri üzere ışığı bükmesi ve gerilerindeki cisimler için bir mercek misyonu görmesi manasına geliyor.

Fotoğrafta aslında bir galaksiye bakıyoruz. Galaksi elbette olağanda bu türlü kavisli bir imaja sahip değil, lakin etrafındaki inanılmaz kütleçekimsel kuvvetler nedeniyle galaksinin imgesi bizlere külliyen çarpık bir halde ulaşıyor. Yani galaksi kümelerinin kütlesi o kadar inanılmaz düzeylerde ki bu kütle, fotoğrafta da gördüğümüz üzere galaksilerin ışığını büküp bir halka haline getirebiliyor.

Albert Einstein kütleçekimsel merceklenme fenomenini 1912 yılında, şimdi genel görelilik kuramını yayınlamadığı vakitlerde öngörmüştü. Lakin Einstein, o vakitlerin teknolojisini de göz önünde bulundurarak bu durumun asla kanıtlanamayacağını söylemişti. İnsanlığın bu kısa vakit içerisindeki teknolojik gelişimi, Einstein’ın bile beklentilerini aşmayı başardı.

Kütleçekimsel merceklenme günümüzde astronomide çok değerli bir yere sahip. Astronomlar kütleçekimsel merceklenmenin gücünden faydalanarak milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki yıldızları görüntüleyebiliyor. Örneğin NASA’nın 2018 yılında duyurduğu cihanın en uzak yıldızı keşfi, kütleçekimsel merceklenme sayesinde mümkün olmuştu.

Kaynakça http://www.sci-news.com/astronomy/hubble-molten-ring-09147.html https://www.nasa.gov/image-feature/goddard/2020/hubble-sees-a-molten-ring/